Марыя Мартысевіч

Ён закінуў і лабы, і пабы,
ён забыўся пра пільснэр і вайс,
як Маленькі Прынц рваў баабабы,
ён расьціў для яе эдльвайс.

Ён гаршчок ставіў на антрэсолі,
грэў дыханьнем у люты мароз,
батанічныя кнігі мусоліў –
эдэльвайс жа, паскуда, ня рос.

Ён бадзяўся па Менскім узвышшы,
начаваў на Дзяржынскай гары,
жыў на дахах, дзе коткі ды мышы,
эдэльвайс жа ня рос, хоць згары!

Ён угнойваў і гэтым, і гэтым,
Дзень і ноч не змыкаў жалюзі
пад намёкі: "Ня трэба букетаў.
Лепей, мілы, у Альпы звазі".

Але льга сягнуць зораў скрозь церні!
Не пасьпеў надыйсьці Новы Год,
ён прынёс ёй прыўкрасны бязьмерна
сьціплы горны цьвяток, ідыёт.

верш на свабоду
Аксане Васькіў

Галоўнае – хадзіць па танцполе, нібы носіш чырвоны сцяг, –
і тады эгаістычныя геі падпусцяць да шоста.
Калі шост надакучыў, стол – заканамерны працяг.
Танчыць на стале вельмі проста.

Правер стол:
пераканайся,
што ён дастаткова хісткі для тваіх мэтаў.
(Бяспечней, канешне, каб стол быў трывалым, але
ты можаш танчыць толькі на хісткім стале,

бо хісткае – твая карма,
твой стрэмны кон,
няясная ніва,
хімерны Салярыс,
маргінальная ultima Thule).

Заплюшчы вочы,
ранняя восень,
ты на Браславах,
час збіраць журавіны,
пад нагамі дзёран,
пад дзёрнам тоны вязі,
вікінгі ў драках
ляжаць у ёй штабялямі.
Хрыпы кнігаўкі.
Званы Іказні.
Посвіст катэра рыбнагляду.
Ты дома.
Ты вольны.
Ты мусіш.
Расплюшчы вочы.
Расслаб калені.
Раскінь рукі.
Рассунь падэшвамі пілсы ды вайсы.
Адрывайся.

Танчы раз-два –
пад табой дрыгва.

Танчы нон-стоп –
гэта топь.

Калі душа прагне –
тусі на багне.

Не шкадуй мэблі
на хліпкай грэблі.

Скачы – опа-опа –
на лёгкіх Еўропы.

То брэйк, то марш –
shake the marsh.

Гуляй, галота, –
трасі балота.

Усе вочы клуба скіраваныя на цябе,
на гэтым этапе галоўнае – не здацца ахове...
А, зусім забылася: ты танчыш не ў межах РБ –
усё адбываецца ў кансерватыўным Львове.
Фацат у вышыванцы мкне на цябе са спіны,
іншы – з трызубам – падступна заходзіць справа.
(Пароль: “Слава Україні!”
Водгук: “Героям слава!”).

Цябе выстаўляюць з клуба, але – гэта ж Львоў! –
нат не штрафуюць і не здаюць у кутузку.
Пад ліхтаром пара ўкураных галіцкіх львоў
вучыць нейкага каталонца мацюкацца па-руску.
Каталонцы даязджаюць да Львова –
гэта клёва,
але
ім не зразумець беларускага танца на хісткім стале.

І ўвесь сёньняшні вечар з вамі на корце — Макс Мірны.
Рукі ягоныя — золата, пот яго — ладан і сьмірна.

Прэс ягоны — тымпан, ногі яго — кіпарысы.
Водар навокал — сандал, што з чрэслаў ягоных выпарыўся.

Грудзі ягоныя — узвышшы гарналыжнага комплексу «Сілічы».
У першых радах манэжу — людзі, якіх ён вылечыў,

Вогнішчы зь іхных мыліцаў гараць у славу яму.
Позірк ягоны ваду зараджае і дасьпявае хурму.

Падача яго — кубамэтар газу ў беларускія вёскі…
…І семдзесят пяць адсоткаў нябёсных анёлаў пяюць песьні боскія,

І хірургі вяртаюць хабар, і бясплатна возяць таксісты,
І школьнікі на экскурсіях шыхтуюцца парамі, як тэнісісты,

І школьнікі са скаліёзам перастаюць сутуліцца,
І Дэвіс п’е піва з кубка проста на вуліцы,

І ўсе міс краіны спружыняць сьпінамі, нібы пантэры,
І маладыя сем’і знаходзяць у чыпсах крэдыт на кватэры,

І бэтэ трансьлюе ўручэньне Нобля ў простым этэры,
І спадарожнікі не выбухаюць больш у стратасфэры,

Калі ён выходзіць на хуткае пакрыцьцё,
Імгненны, як сьмерць, прыўкрасьнейшы за жыцьцё.

Дрэнна, калі міратворца страляе ў паветра.
Добра, калі міратворца стварае міра.
Проста з паветра, поўную блакітную каску,
на патрэбы як простых вернікаў, так і кліру.

Бо калі міратворца спраўна стварае міра –
то тады цудатворца спраўна стварае цуды,
і паводле пляну ўсё: плача Божая Маці,
і цалуе Юда, і пасьміхаецца Буда.

А на выезьдзе з гораду цемра была,
быў на выезьдзе з гораду корак,
і ранкі рубінавага сьвятла
душыліся на выезьдзе з гораду.
Як заўсёды ў пятніцу, дзеці сяла
выяжджалі з гораду ў морак.
У заторы было немагчыма прайсьці
між "фолькцвагенаў", "шкодаў" і "бэхаў";
у той вечар - і ўвогуле па жыцьці -
ў гэты горад ніхто ня ўехаў.

Увайшоў? Ну давай, прабірайся цішком,
госць неразуты.
Вось пад кранам насыпана парашком
(нехта з хатніх працуе з мазутам).

Вось вядро чырвонае, ў ім ануча сухая,
вось астра на падваконні, яна высыхае,

вось парцаляна ў секцыі, вось чыгунная ванна,
вось радыёдатчык (унізе машына запаркаваная),

вось футраная цацка – мядзведзь вялізны,
вось даляры ў шкарпэтцы, у ніжняй шуфлядзе з бялізнай,

вось нацыянальны пашпарт – у ім мультывіза,
вось кампутар, накрыты сурвэткай, нібы тэлевізар,

вось тэлевізар на кухні, вось тэлевізар у залі,
праходзь, мы яшчэ не ўсё табе паказалі,

вось люстра ў раме з парэшткамі пазалоты,
вось кеды, сандалі, чаравікі, камелоты,

вось кілім на сцяне, вось на падлозе кілім,
вось канапа і ложак – на іх мы спім,

вось алень-гадзіннік – ён адлічвае час,
вось чорная цемра – яна праглынула нас.

І ў гэтай густой, неправетранай цемрадзі
ты ўбачыш зваду і горыч – іх і крадзі.